حالامستند؛ فیلم مستند «کمیته» همان طور که از نامش پیداست درباره یکی از مهمترین ارگانهایی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به ویژه در دهه ۶۰ در عرصه سیاست ایران فعال و موثر بود.
در یک دهه اخیر، به ویژه پس از تولد شبکههای فارسی زبان متعدد و علاقه مندی آنها به روایت تاریخ معاصر، در داخل ایران هم مستندسازی درباره ایرانِ پیش و پس از انقلاب، شخصیتهای سیاسی، رخدادهای انقلاب اسلامی و … رونق پیدا کرد. حوزه هنری و سازمان رسانهای اوج در این زمینه بیش از دیگر نهادها فعال شدند و سینماگران جوانی که اغلبشان متولد نیمه دوم دهه ۶۰ یا حتی دهه ۷۰ شمسی بودند، کوشیدند روایتگر دهه ۶۰، سالهای پیروزی انقلاب اسلامی ومقاطعی حساس، چون سالهای جنگ باشند.
در سالهای اولیه این جریان، بیشتر این مستندها رویکردی کاملا جناحی داشتند و یک جانبه بودند، به مرور و با حرفهای شدن تیمها و افزایش بودجهها، تنوع و تکثر تولیدات، جذب مستندسازانی از گروهها و جناحهای مختلف، فیلمسازی در این زمینه هم حرفهایتر و جذابتر شد. از میان آثاری که در این سالها درباره شخصیتهای سیاسی ساخته شد، «ضد قهرمان» (عارف افشار) بیش از دیگر این آثار مورد توجه قرار گرفت و یک سال توقیف بود. با تغییر دولت و نمایش «ضد قهرمان» در هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت»، این فیلم که درباره صادق خلخالی روحانی مهم دهه ۶۰ است، اکران آنلاین و رفع توقیف شد.
محمد حسین مهدویان در «ترور سرچشمه» در قالب اثری معمایی و جذاب، به شخصیت شهید آیت الله بهشتی نزدیک شده و روایتی متعادل و درست از این چهره سیاسی و متفکر دینی داشت. روایت مصطفی رزاق کریمی از سیداحمد خمینی در مستند «احمد» اگر چه به اندازه فیلم قبلی او «بانو قدس ایران» مورد توجه قرار نگرفت، اما به واسطه پرداختن به یک شخصیت سیاسی و مذهبی مهم بود.
در «کمیته» یک نهاد شخصیت اصلی است، فیلمساز به دنبال روایت ماجراهای انقلاب، وضعیت و ساختار سیاسی به ضرورتهایی میپردازد که باعث تشکیل کمیته میشود. «کمیته» ساختار گزارشی و حرفهای و شسته رفته دارد. از نخستین دقایق تماشاگرش را با خود همراه میکند و گفتار متنی پالوده دارد که روایت دشوار تاریخی و سیاسی آن را پیش میبرد. فیلم، شبیه الگوهای مستندهای شبکههای فارسی زبان، به ویژه شبکه «من و تو» میکوشد با یک روایت پر از جزییات، و با کمک مصاحبه، عکس و فیلم، درباره آنچه مطرح میکند سند تصویری ارائه کند. جذاب باشد و به دام پرگویی نیفتد. مهمتر از آن در کنار شخصیتهای متعلق به جناح اصولگرا، از شخصیتهای اصلاح طلب یا معتدل هم استفاده کرده و فیلمی چند صدایی بسازد.
ارزش آثاری شبیه «کمیته» این است که روند اطلاع مخاطب از تاریخ معاصر را تسریع و ساده میکند. فیلم محصول پژوهش است و این تحقیق مخاطب را در جریان انبوهی رویداد و اتفاق قرار میدهد. شخصیتهای موثر در تولد «کمیته» را مقابل دوربین میآورد و به مسیری که این نهاد پیمود، اشاره میکند. «کمیته» و مستندهایی از این دست که ساختار گزارشی و اطلاعدهی دارند، بخشهای مهمی از تاریخ انقلاب را روایت میکنند، بخشهایی که با گذشت زمان فراموش شده و از اهمیت آنها کاسته شده است. «کمیته» برای تماشاگر علاقهمند به سیاست و تاریخ، فیلم جذابی است که بدون لکنت و با ضرباهنگی مناسب اطلاعاتش را ارائه میدهد.
«کمیته» که در چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» روی پرده رفت، را عبدالحسین بدرلو ساخته و در فیلیمو در دسترس علاقهمندان است.