حالامستند؛ علیرضا سعیدی کیاسری: سینمای مستند ایران این روزها در وضعیتی پیچیده و چندوجهی به سر می‌برد؛ از یک سو با رشد خلاقیت، استقلال هنری و استقبال جهانی روبه‌روست، و از سوی دیگر با محدودیت‌های محتوایی، فقدان حمایت مالی، و محدودیت در پخش مواجه است.
با وجود ممیزی سخت‌گیرانه و فقدان زیرساخت برای نمایش عمومی، مستندسازان جوان ایرانی با استفاده از ابزارهای مستقل و تمرکز بر موضوعات انسانی و بومی، موفق شده‌اند آثاری تولید کنند که در جشنواره‌های جهانی بدرخشند.
با این حال، کارشناسان نسبت به افزایش فشارهای نظارتی، گوشه‌نشینی مستندسازان حرفه‌ای، گسست نسلی و حتی مهاجرت هشدار می‌دهند. کاهش حمایت‌های رسمی و نبود نظام حرفه‌ای توزیع نیز آینده این جریان فرهنگی را تهدید می‌کند.
در مقابل، عطش جامعه برای شنیدن روایت‌های واقعی، گسترش پلتفرم‌های دیجیتال، و ظهور مستندسازان جسور نوید آن را می‌دهد که سینمای مستند ایران، با وجود تمام چالش‌ها، بتواند مسیر خود را به سوی اثرگذاری بیشتر و ارتباط نزدیک‌تر با مخاطب ادامه دهد.
به هر تقدیر، سینمای مستند ایران امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند اعتماد، حمایت و آزادی برای روایت حقیقت مانده و در برهه‌ای تاریخی قرار گرفته است؛ جایی میان بحران‌ها و فرصت‌ها. به باور کارشناسان، عبور از شرایط فعلی نیازمند بازنگری در سیاست‌گذاری فرهنگی، تقویت زیرساخت‌های حمایتی، و اعتماد بیشتر به مستندسازان مستقل است. تنها در این صورت است که می‌توان به آینده‌ای روشن برای سینمای مستند ایران امیدوار بود؛ آینده‌ای که حقیقت را بی‌واسطه و بی‌پرده روایت می‌کند.
