نام کتاب:مصاحبه در فیلم مستند
نویسنده: روبرت صافاریان
ناشر: ساقی
نوبت چاپ: ۳
سال چاپ: ۱۳۹۷
تعداد صفحات: ۱۵۲
شابک: ۹۷۸-۶۰۰۶۱۲۸۰۰۹
درباره‌ی کتاب: شاید در فضای رسانه‌ای امروز، از تلویزیون گرفته تا اینترنت چیزی بیشتر از مصاحبه وجود نداشته باشد. گفت‌وگوهای زیادی چه با حضور پرسش‌کننده در جلوی دوربین و چه بدون حضور او درباره تمام مسائل وجود دارد که نه فقط کارشناسانه و تخصصی، بلکه حتی حول تجربیات انسانی افراد برای یکدیگر هستند. همه‌اش برای آن که برای احساس بهتر و رفاه بیشتر در زندگی پای صحبت هم بنشینیم.
مصاحبه با این که ساده به نظر می‌رسد انجامش هم از نظر زیبایی‌شناسی و هم تکنیکی و هم اخلاقی، یک کار تخصصی‌ست. در همین فضای اینترنت حواشی زیادی در مورد صحبت‌های پخش‌شده از افراد مختلف پیش می‌آید، این که پذیرش ویدیوهایی از تکه‌صحبت‌های افراد نیاز قاطع به ذکر منبع موثق و راستی‌آزمایی دارند، یکی از علائم این مسأله است.
اما مصاحبه از اجزاء مهم فیلم‌های مستند است. یک فیلم مستند حرفه‌ای باید از تمام افراد حاضر در آن امضاء رضایت داشته باشد و فیلمساز به عنوان مسؤول دیدگاه فیلم همیشه برای پاسخ‌گویی حاضر باشد. این که مصاحبه با چه نوع پرسشگری و زیبایی‌شناسی‌ای ضبط می‌شود بر ساختار و دیدگاه فیلم مؤثر است. انواع گونه‌های مستند وجود دارد که در بعضی از آنها مصاحبه وجود ندارد، مثل فیلم‌هایی که به روش مشاهده‌گر ساخته می شوند. اما گونه‌های زیادی هستند که مصاحبه یا گفت‌وگودارند. حالا آیا مصاحبه و گفت‌وگو با هم فرق دارند؟ این نکته و کلی مبحث و جزئیات حاصل تجربیات روبرت صافاریان در کتاب صد‌وچهل صفحه‌ای «مصاحبه در فیلم مستند» در دسترس است.
کتاب یک هدیه جالب هم در انتها دارد، که ترجمه یک گفت‌وگو با مستندساز مهم امریکایی، ارول موریس است. یکی از مستندهای مهم او «غبار جنگ» درباره رابرت مک‌نامارا وزیر جنگ امریکا در دوران جنگ ویتنام است. ارول موریس به خاطر دیدگاهی که در مورد نگاه مصاحبه‌شونده به دوربین، و تأثیرش بر تماشاگر داشت، یک روش فنی جالب برای فیلم‌های مصاحبه‌ای‌اش اختراع کرد.
