حالامستند؛ علیرضا سعیدی کیاسری: جشنواره چهل و سوم فجر، شامگاه ۲۲ بهمن با اعلام نام برگزیدگان در مراسم اختتامیه، سرانجام به پایان راه رسید؛ اما این پایان، آغاز نگاه دقیق و متمرکز کارشناسان، منتقدان و اصحاب رسانه به فرآیند این دوره از جشنواره است تا آن را به زیر ذرهبین تحلیل و آسیبشناسی ببرند.
این جشنواره که در دورهی مدیریت جدید سازمان سینمایی، تجربهی نخست به شمار میآید، از همان بدو شروع کار، بخاطر نوع رویکرد و وعدههایی که داده شد، بیشتر از سه دورهی گذشتهی مدیران سابق و نیز سالهای شیوع کرونا، مورد توجه جامعه قرار گرفت و انتظارها برای برگزاری جشنوارهای مطلوب بالا رفت.
اما از لحظهی روشن شدن چراغ جشنواره، انتظارها رنگ باخت و هر روز که گذشت؛ چالشها خودشان را نشان دادند. از نوع ترکیب داوران تا لیست غافلگیرکنندهی نامزدها و همچنین فهرست تعجب برانگیز برگزیدگان سیمرغ بلورین، همه و همه نشان داد که این ضربالمثل شاخص فارسی چقدر درست در زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر مصداق پیدا میکند که: سال به سال دریغ از پارسال.
روشن است مدیران سازمان سینمایی و دبیر فیلم فجر،علیرغم تمام تلاشها، آنطور که باید نتوانستند توقعات اهالی سینما، اصحاب رسانه و منتقدان را برآورده کنند.هر چند باید به مدیران تازه نفس سینمایی و دبیر دیرهنگام جشنواره این حق را داد که با توجه به روی کار آمدن دولت جدید،زمان محدودی برای برنامه ریزی و اجرای جشنواره داشتند و در برخی موارد حتی بخشی از برنامهریزی برگزاری فیلم فجر در دوره مدیریت دولت قبلی انجام شده بود.
مواردی که ذکر شد شاید از عینیترین آسیبهای روتین فیلم فجر از دورههای گذشته تاکنون باشد، ولی انگار ارادهای برای سر و سامان بخشیدن به آن وجود ندارد. پوشیده نیست که دولتی بودن جشنواره فجر اصلیترین مسئله برای این رویداد سینمایی کشور است که آن را دستخوش عدم پویایی و استانداردپذیری کرده است.چون با تغییر دولتها و جابجایی مدیران سینمایی، فراتر از رویکردهای تخصصی، اعمال سلیقههای سیاسی و حزبی و حتی علاقمندیهای شخصی، موجب شده تا این جشنوارهی پا به سن گذاشته همچنان محل بروز هر نوع کنشی باشد جز توسعهیافتگی مبتنی بر استانداردهای جهانی جشنوارههای سینمایی که ساز و کار مختص به خود را دارد.
به هر تقدیر جشنواره فیلم فجر با چهار دهه قدمت نیاز به یک کالبدشکافی اساسی و بازآفرینی جدی دارد تا بتواند از بند چالشهای متعدد رهایی پیدا کند تا نقطهی امیدی برای اهالی سینمای ایران و دلگرمی مردم باشد.