حالامستند؛ «این کتاب قصد آن دارد که خواننده را با زیبایی‌شناسی فیلم آشنا کند. فرض بر این است که خواننده به جز تجربه فیلم دیدن، دانش دیگری در مورد سینما ندارد…». پیش‌گفتار کتاب “هنر سینما” نوشته دیوید بوردول و همسر و همکارش کریستین تامسون (این کتاب در ایران نخستین بار در سال 1377 از سوی نشر مرکز با ترجمه آقای فتاح محمدی به چاپ رسیده است.) با این جملات به ظاهر ساده آغاز می‌شود! اما به نظر می‌رسد بوردول به عنوان یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین مورخان و نظریه‌پردازان سینما، با نگارش این کتاب گامی ارزنده‌تر برداشته است. قریب 45 سال از چاپ نخستین ویرایش کتاب هنر سینما می‌گذارد و این کتاب بی‌شک و بی‌رقیب اصلی‌ترین منبع آموزش سینما در دانشگاه‌های سراسر دنیا است. در حالی که ویرایش دوازدهم آن نیز منتشر شده است. با مطالعه مقدمه کتاب هنر سینما می‌توان دریافت که آنچه پیش روی ما قرار گرفته، بسیار فراتر از جملات ابتدایی پیش‌گفتار آن است. دیوید بوردول با همکاری افرادی چون کریستین تامسون، نوئل کرول (فیلسوف) و جانت استایگر (محقق و استاد دانشگاه) بیش از 15 جلد کتاب درباره سینما به نگارش درآورده و امروز که در 76 سالگی بیماری دیرپای ریه، نفس او را به شماره انداخته، علاوه بر آثار مکتوبش، از او یک آرشیو غنی بیش از صد فیلم 35 میلیمتری نیز به جا مانده است که در آکادمی آرشیو فیلم آمریکا نگه‌داری می‌شود.
بوردول نقش مهمی در شناسایی و به‌کارگیری رویکرد نئوفرمالیسم در مطالعات و نقد فیلم داشت. نئوفرمالیست به عنوان رویکردی برای تحلیل و خوانش فیلم‌ها، برآمده از نظریه‌های منتقدان ادبی روسی است که به عنوان فرمالیستهای روسی شناخته می‌شدند. مکتب فرمالیسیم در دهه‌های 1910 تا 1930 گفتمان غالب نظریه‌های ادبی بود. بوردول به همراه همکار و ویراستارش نوئل کرول با تأکید بر رویکرد نئوفرمالیسم در مطالعات و تحلیل فیلم، مفروضات سایر رویکردهای نقد فیلم را مورد چالش قرار دادند؛ به ویژه رویکردهای برآمده از مکاتب هرمنوتیک، روان‌کاوی لکانی و نیز پساساختارگرایی.
امروز پس از درگذشت بوردول هالیوود ریپورتر نوشت که کمپانی معتبر پخش، نمایش و ترمیم فیلم کرایتریون، بوردول را یک دوست بزرگ و قدیمی و یک قهرمان خستگی ناپذیر سینما نامیده که دهه‌ها را صرف انتقال خرد و اشتیاق خود به دوست‌داران فیلم در سراسر جهان کرده است. این شاید بهترین توصیف و به سبک و سیاق خود بوردول به ظاهر ساده‌ترین تعریف از او باشد! او که درباره کودکی خود نوشته است: «… من در 23 جولای 1947 در پن‌یان نیویورک و در یک مزرعه متولد شدم. من دسترسی آسانی به سینما نداشتم و نمی‌توانستم هم‌چون بچه‌های شهری فیلم تماشا کنم. من فیلم دیدن را با آثار کلاسیکی که از تلویزیون پخش می‌شد آغاز کردم و شب‌ها تا دیروقت فیلم می‌دیدم. اما پس از آن به مطالعه درباره سینما می‌پرداختم: کتاب‌های آرتور نایت و پل روتا. بنابراین طی عجیب‌ترین مسیر ممکن، من سینما را نه با فیلم دیدن که با مطالعه کردن آموختم.»
دیوید برودول در ایران به واسطه دو کتاب هنر سینما و تاریخ سینما شهرت دارد. کتاب تاریخ سینما با ترجمه روبرت صافاریان (مترجم و مستندساز) از سوی نشر مرکز به چاپ رسیده است. از جمله سایر آثار او که در ایران ترجمه و چاپ شده است، می‌توان به روایت در فیلم داستانی، معناسازی، ازو و بوطیقای سینما و نقال‌ها اشاره کرد.
شهرزاد امیر شاه کرمی
